ارسال پیام در واتس‌اپ

زن و شوهر در چه شرايطي از يکديگر ارث مي برند؟

 

يکي از شرايط لازم براي اين که زن و شوهر وارث هم بشوند عقد نکاح دائم است، يعني در ازدواج موقت توارث بين زوجين برقرار نمي شود و شرط بعدي براي ارث بردن زن و مرد از يکديگر اين است که در زمان فوت، زن و مرد در عقد هم باشند و رابطه زوجيت موجود باشد.

البته در اين مورد يک استثناء وجود دارد و آن طلاق رجعي است که در ايام عده طلاق رجعي زن و شوهر از هم ارث مي برند؛ زيرا در حکم زن و شوهر هستند و هنوز رابطه زناشويي به طور کامل قطع نشده و با پشيماني شوهر از طلاق در ايام عده قرارداد ازدواج (عقد ازدواج) به قوت خود باقي است و مانند آن است که طلاقي اتفاق نيفتاده است به همين علت مرد در ايام عده طلاق رجعي مکلف خواهد بود همسر را در منزل خود بپذيرد و نفقه او را بپردازد.

در صورتي که مردي در حال بيماري اقدام به انعقاد عقد با زني کند و به دليل همان بيماري و قبل از ازدواج با زن فوت نمايد زن از او ارث نخواهد برد.

همانطور که گفته شد شرط ارث بردن زن و مرد از يکديگر وجود رابطه زوجيت و عقد نکاح در هنگام فوت بين آن دو است. وقوع هر نوع طلاقي بين زن و شوهر – به غير از طلاق رجعي – باعث مي شود آنها از ارث بردن از يکديگر محروم شوند الا در طلاق رجعي که در ايام عده، زن و مرد از هم ارث مي برند با وجود اين، ماده ۹۴۴ قانون مدني مي گويد «اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و ظرف يک سال از تاريخ طلاق به همان مرض بميرد، زوجه از او ارث مي برد اگر چه طلاق بائن باشد، مشروط بر اين زن شوهر نکرده باشد

بنابراين قانونگذار اين استثناء را نيز به نفع زن در نظر گرفته است که چانچه شوهر در حال بيماري زن خود را طلاق دهد و بر اثر همان بيماري ظرف يک سال فوت نمايد و زن نيز بعد از طلاق با ديگري ازدواج نکرده باشد از ارث همسر سابق خود بهره مند مي شود، هرچند که طلاق بائن بوده و رابطه زناشويي کاملاً قطع شده باشد.

ميزان سهم الارث زن و شوهر:

در ميزان سهم الارث زن و شوهر تفاوت هايي وجود دارد و همچنين وجود يا عدم وجود فرزندان در ميزان سهم الارث زن و مرد تاثير دارد و چنانچه مرد داراي همسران متعدد باشد نيز در ميزان سهم الارث زن يا زنان، تغييراتي ايجاد مي شود. اين تغييرات عبارتند از:

۱- چنانچه زن فوت کند و داراي فرزند يا فرزنداني نباشد، شوهر نصف اموال زن را به ارث مي برد و اگر زن وارث ديگري مانند پدر و مادر نداشته باشد نيز بقيه اموال زن براي شوهر خواهد بود ولي اگر زن فوت کند و داراي اولاد و يا اولادِ اولاد باشد (زيرا اولادِ اولاد نيز در صورت نبود اولياء خود جانشين آنها محسوب شده و مانند آنها ارث مي برد) شوهر يک چهارم اموال زن را به ارث مي برد.

۲- در صورتي که شوهر فوت کند و اولاد نداشته باشد زن يک چهارم اموال شوهر را به ارث مي برد ولي اگر شوهر داراي اولاد يا اولادِ اولاد باشد زن يک هشتم اموال شوهر را به ارث مي برد و چنانچه زن بعد از فوت همسر خود و قبل از تقسيم ارث فوت کند، سهم الارث زن به وارثان وي تعلق خواهد گرفت.

۳- چنانچه مرد داراي دو يا چند همسر باشد، سهم الارث زن يعني يک هشتم بين همسران به طور مساوي تقسيم خواهد شد. البته در صورتي که همسران در عقد دائمي باشند و در هنگام فوت مرد نيز رابطه زوجيت و عقد دائم برقرار بوده باشد.

۴- در ماده ۹۴۶ اصلاحي مصوب ۱۳۸۷ قانون مدني آمده است؛ زوج از تمام اموال زوجه ارث مي برد و زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج يک هشتم از عين اموال منقول و يک هشتم از قيمت اموال غيرمنقول اعم از عرصه و اعيان ارث مي برد. در صورتي که زوج هيچ فرزندي نداشته باشد، سهم زوجه يک چهارم از کليه اموال به ترتيب فوق است.

۵- در ماده ۹۴۸ قانون فوق نيز که پس از حذف ماده ۹۴۷ تصويب شده است آمده؛ هرگاه ورثه از اداء قيمت امتناع کنند، زن مي تواند حق خود را از عين اموال استيفاء کند.

منبع:معاونت حقوقی و امور مجلس